Euskal Gastronomia Akademiaren presidentea
Getxo, 1944
Akademiaren arima da bizkaitarra buru den irabazi-asmorik gabeko elkartea. Topagune batean oinarrituta dago, batez ere gastronomiaren eta bereziki euskal sukaldaritzaren ezagutzaren ingurukoa, hain zuzen.
Churrucari sehaskatik datorkio gastronomiarekiko grina; alde batetik, Frantziako sukaldaritza tradizionalaren eraginean oinarritzen da. Alde batetik bere birramonaren aldetik eta bestetik Claudia sukaldari bikainaren aldetik, bera bait zen jaio zen familia ugari osoarentzat gisatzen zuena: “Dibertigarria iruditzen zitzaidan sukaldean ikustea, eta merkatura lagundu ohi nuen”.
Maria del Marrek dioenez, ‘Euskal Gastronomi Akademiaren sorrera Madrildik hartutako erreferentziekin izan zen, hala nola Mahai Onaren Kofradia’ eta Rafael Ansón buru zen Espainiako Gastronomia Akademia bezalako elkarte pribatu ez instituzional batetik ‘. Orduan pentsatu zuten euskal akademia bat sortzea, eta Juan José Lapitzekin (Donostia) eta Federico Lipperheiderekin (Bizkaia) harremanetan jarri ziren.
Antolakuntza zabaldu zen Euskal Autonomia Erkidegoko hiru probintzietara, eta akademiaren oinarria eta erronka nagusia gida bat egitea izan zen. Zertarako? Gastronomiak kalitate handiagoa izan zezan, osasun-gaiei zegokienez, establezimenduak gehiago zaintzeko, bai zerbitzuetan, bai sukaldaritzan. “Nik uste dut askok gauzak hobeto egiten zituztela. Horri esker, okertutako saltsa batzuk hobetu ziren, baita beste prestaketa batzuk ere”.
Bizkaitarrak hastapenak gogoratu ditu: “1992an hasi zen hau guztia, eta alde handia zegoen hiru lurraldeetako gastronomiaren artean: Gipuzkoan erlijioa bezalakoa izan da, eta horregatik egon da kultua. Bizkaian askoz etxekoagoa izan da, ez zegoen hainbesteko elkarte gastronomikorik, lantokiak oso zentralizatuta zeudelako Nerbioi ibaiaren ertzean; eta jendea etxera joaten zen bazkaltzera lana amaitu bezain laster. Burgesen etxeetan ondo jaten zuten, oso sukaldari onak zeuden, baita jada desagertuta dagoen Bilboko Nautika Elkartearen gisako klub sozialetan ere. Eta Araban, aldiz, gastronomiaren gaia ezezagunagoa eta ahaztuagoa izan da”.
Churrukaren hitzetan, Euskal Gastronomia Akademiak betetako mugarririk garrantzitsuenen artean da Gastronomiaren Nazioarteko Akademiak hura aitortzea bere sorreratik ia berehala. Hau da, 1994tik, autonomia erkidego gisa, eta ez nazio gisa. “Gero, geure sariak antolatu genituen. 2010. urtera arte Euskal Herriko gastronomia eta kultura gida egiten jarraitu zuten, gaiak uztartzen zituzten artikuluekin. Eduki askok gure webguneetarako balio du oraindik ere. Eta 2008ko krisi izugarriaren ondoren, gida finantzatzen zuten BBK eta Iberdrola bezalako sponsorren beherakadaren ondoren, argitaratzen jarraitzen dugu webgune modernoago eta selektiboago batean”, dio.
Gaurkotasunari buruzko iritziari dagokionez, Churrukaren aburuz nahiko puntu erabakigarrian gaude: “Oso pozik egon gara urrezko urte hauetan, eta Espainia hegoaldean, adibidez, hurbiltzen ari zaizkigu, Basque Culinary Centerretik ateratako sukaldari batzuekin, hain zuzen ere. Esaten dute zerbitzu-krisia dutela, baina asko ari dira igotzen, bai Malagan, bai Cadizen. Ikusten dut hemen berritu egin behar dugula, pixkana-pixkana galtzen ari baikara, eta horrela jokoz kanpo geratuko gara”.
Honenbestez, konponbidea biltzea eta egoera aztertzen hastea delakoan da, ideia berriak bururatzeko, hain lan zorrotzean sakrifikatzeko prest dauden gazteak animatzeko.
