1.- Izena:
Saltsa-perretxikoa / Antharellus tubaeformis Fr.
Klasea: Basidiomycetes.
Azpiklasea: aphyllophoromycetes.
Ordena: Cantharellales.
Familia: Cantharellaceae.
2.- Deskribapena eta ezaugarriak:
Fruitu hankadunak dira eta 2-5-6 cm-ko diametroa daukate, lau-ganbilaren eta inbutuaren arteko formakoa, oin hutsarekin komunikatua. Ertza mehea da, barrura kurbatuaren eta irregularki kiribildu-kanpora kurbatuaren artekoa. Kutikula adnatua da, laua, ilegabea, lehorra, pixka bat zuntzexkaduna-eskuamulatua heldutakoan, gris ilun-hori grisaxkaren edo arre-horixkaren artekoa eta, batzuetan, oliba tonuak dauzka. Himenioa orri itxura daukaten tolesdura dekurrente, zabal, banandu, tartekatu, ertz aldean urkilatu eta anastomosatuz osatuta dago, gris-horixka eta hori-arrosa zikin artekoa da eta, heldutakoan, gris argiaren eta gris-zurixkaren artekoa. Oina 4-8 x 0,4-1-1,5 cm-koa da, nahiko zilindrikoa, askotan zanpatua edo luzetara ildaskatua, oinarri estua dauka, horixka eta horixka-laranjatuaren artekoa da eta, batzuetan, arre-horixka-oliba tonuak dauzka.
3.- Habitata:
Udaren bukaeratik hazten da eta urte osoan hostozabal eta konifero basoetan.
4.- Antzeko espezieak:
Cantharellus lutescensekin nahas daiteke (horixka da eta himenio ia laua dauka), baita Craterellus cinereusekin ere (oin gris-beltzaxka dauka).
5.- Sukaldaritza interesa:
Jaki goxoa da eta hornigai gisa erabiltzen da. Haragia fina, malgua, zuri-horixka, argia eta azukretsua da.
E R R E Z E T A
SALSA PERRETXIKU LASAGNA
Lau pertsonentzako osagaiak
Pasta-xaflak (3 handi edo 9 txiki), 500 gr salsa-perretxiku,
75 gr tipul, 100 gr piper berde, 20 gr gurin,
15 gr irin, 80 ml esne, 80 gr gorgonzola-gazta,
oreganoa, intxaur muskatua eta gatza gustura.
Osagarriak:
Bakoitzaren gustu eta irudimenari.
Elaborazioa
BESAMELA
- Legamia urtu kazola batean, beste batean esnea berotzen den bitartean.
- Bahe batetik pasa den irina gehitu eta urre kolorea lortu arte mantendu.
- Esnea gehitzen hasteko momentua izango da hura, poliki-poliki nahasteari uzten ez zaion bitartean, krema baten antzeko loditasuna lortu arte.
- Gorgonzola-gazta gehitu beharko zaio, hau urtzean, besamela prest egongo da.
BETEGARRIA
- Tipula biguintzen jarri, piper berdearekin batera su motelean 10 minutuz.
- Kolorea hartzen hasten denean, perretxikoak, gatza eta oreganoa gehitu eta beste 10 minutuz su epelean mantendu.
LASAGNA
- Pasta xaflak egosi (fabrikatzailearen jarraibideen arabera) eta hozten utzi.
- Lasagna muntatzeko, besamel pixka bat jarri ontziaren oinarrian eta, gainean, pasta-geruza bat.
- Perretxikoak gehitu eta pauso berberak errepikatu: beste bexamel, pasta eta perretxiko geruza bat jarri.
- Azken pasta-geruza bat jarri eta gainerako besamelarekin ondo estali behar da, ondoren 20 minutuz labean sartzeko 170ºC-tan.
